Rhesus maymunu neden yasak? Hint şebeği ne yer? Kaç yıl yaşar? Nerede bulunur?

Antalya şehirlerarası otobüs terminalinde teslim alınmayan bir koliden çıkan Rhesus maymunu, bu türün yasaklanma sebeplerini ve biyolojik özelliklerini bir kez daha gündeme getirdi. Türkiye'de yasaklı olan bu türün, hem biyomedikal araştırmalardaki rolü hem de insan sağlığına olan etkileri oldukça dikkat çekicidir. İşte Rhesus maymunlarının neden yasak olduğu, beslenme alışkanlıkları, yaşam süreleri ve yaşam alanları hakkında detaylı bilgiler.

Rhesus Maymunu Neden Yasak?

Rhesus maymunu, Türkiye’de 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu kapsamında beslenmesi ve sahiplenilmesi yasak olan bir türdür. Bu yasak, toplum sağlığını koruma ve yaban hayatını dengeleme amacıyla getirilmiştir. Yasaklanma sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Hastalık Riski:
   Rhesus maymunları, insanlar için tehlikeli olabilecek birçok zoonotik hastalığın taşıyıcısıdır. Bunlar arasında özellikle AIDS, kuduz ve hepatit gibi ciddi hastalıklar bulunur. Ayrıca, bu türün taşıyabildiği Herpes B virüsü insanlara bulaştığında ölümcül olabilmektedir.

2. Davranışsal Sorunlar:
   Bu maymunlar, sosyal yapıları gereği agresif olma eğilimindedir. Özellikle büyüdüklerinde saldırgan tavırlar sergileyebilir ve evcil hayvan olarak bakılması ciddi güvenlik sorunlarına yol açabilir.

3. Doğal Yaşamın Korunması:
   Rhesus maymunlarının yasaklanması, türlerin doğal yaşam alanlarında korunmasını ve ekosistemdeki dengenin sürdürülmesini sağlamayı hedefler. Ayrıca, yasa dışı ticaretlerinin önüne geçmek için ithalat ve sahiplenme gibi uygulamalar sıkı bir şekilde denetlenmektedir.

Hint Şebeği Ne Yer?

Hint şebeği olarak da bilinen Rhesus maymunları, omnivor (hem otçul hem de etçil) bir diyet uygular. Beslenme alışkanlıkları çevrelerine ve buldukları kaynaklara bağlı olarak değişir. Genel olarak tükettiği yiyecekler:

• Meyveler ve Sebzeler: Muz, elma, üzüm gibi tatlı meyveler, kök sebzeler ve yeşil yapraklı bitkiler.
• Tahıllar ve Çekirdekler: Mısır, buğday ve pirinç gibi tahıllar.
• Böcekler ve Küçük Omurgasızlar: Protein ihtiyaçlarını karşılamak için böceklerle beslenebilirler.
• İnsan Artıkları: Şehir alanlarında yaşayan maymunlar, çöp kutularından veya insanlardan arta kalan yiyeceklerle beslenirler.

Doğal ortamlarında beslenmeleri dengeli olsa da şehirlerde beslenme şekilleri değişebilir, bu da sağlık sorunlarına yol açabilir.

Rhesus Maymunu Kaç Yıl Yaşar?

Rhesus maymunlarının yaşam süresi, doğal ortamları veya esaret altında olmalarına göre değişir.

• Doğada: Ortalama 15-20 yıl yaşarlar. Doğal ortamlarında avcılar ve hastalıklar gibi birçok tehdit ile karşılaşırlar.
• Esaret Altında: Hayvanat bahçesi veya araştırma merkezlerinde 25-30 yıla kadar yaşayabilirler. Bu ortamlarda düzenli sağlık kontrolleri ve beslenme imkanları yaşam sürelerini uzatır.

Rhesus Maymunu Nerede Bulunur?

Rhesus maymunları, Asya kıtasına özgü bir türdür ve oldukça geniş bir coğrafi yayılıma sahiptir. Doğal olarak bulundukları bölgeler:

• Hindistan: En büyük doğal popülasyon burada bulunmaktadır.
• Çin: Güneydoğu Asya boyunca geniş alanlarda yaşarlar.
• Nepal, Bangladeş ve Pakistan: Ormanlık ve dağlık alanlarda sıkça görülürler.
• Şehir ve Köyler: İnsan yerleşim yerlerine yakın yaşama eğilimindedirler. Çöplerden ve tarım alanlarından kolayca yiyecek bulabilirler.

Rhesus Maymununun Tıp Dünyasındaki Önemi

Rhesus maymunları, biyomedikal araştırmalarda kritik bir role sahiptir. Çocuk felci gibi hastalıkların aşılarının geliştirilmesinde ve kan gruplarının keşfedilmesinde önemli bir tür olmuşlardır. İnsanlara biyolojik olarak benzeyen bağışıklık tepkileri nedeniyle, birçok tıbbi araştırmada tercih edilirler.

Özellikle Rh faktörü adı verilen kan proteini, ilk kez bu maymunlarda keşfedilmiştir. Bu protein, kan gruplarının pozitif veya negatif olarak sınıflandırılmasında kullanılmaktadır.