Rus askeri gemileri sık sık o bölgede geziyor...

İlk duyulduğunda kulağa bir kabus senaryosu gibi geliyor; Bir terör örgütü veya dünyayı karıştırmak isteyen bir devlet, okyanus altından dünyayı birbirine bağlayan fiber kablo hatlarını kesiyor ve küresel interneti tamamen çökertiyor.

Ancak, son haftalarda ABD Donanma yetkililerinin, sık sık askeri gemileri bu kabloların civarında dolaşırken tespit edilen Rusya’nın bu kabloları kesmesinin sonuçlarının ağır olacağı uyarısı yapması, kabusun gerçek olabileceğini de akla getiriyor. Nitekim, İngiltere’nin en üst düzey askeri yetkilisi Suart Peach de Aralık ayında yaptığı açıklamada, Rusya’nın bu kabloları kesmesinin, ekonomiye anında katastrofik etkileri olacağını dile getirerek konuyu gündeme taşıma ihtiyacı hissetti.

NATO’nun, Soğuk Savaş dönemindeki Rus gemilerinin Atlantik’teki hareketlerini gözleme unsurlarını yeniden aktive etme hazırlığı da yine yakın dönemde konuyla ilişkili gelişmelerden biri.

ASIL TEHDİT RUSLAR DEĞİL

‘Küresel internetin kesilmesi’, şüphesiz korkutucu bir durum. Fakat, Amerika Bülteni'nin, teknoloji dergisi Wired'den aktardığına göre, konunun teknik uzmanlarına bu olasılık soruldu. Her biri hortum kalınlığındaki bu kablolardan birinin veya birkaçının kesilmesinin, askeri yetkililerin çizdiği kadar kaotik bir kabusa yol açmayacağı ortaya çıktı.

Küresel su altı internet ağı elbette ki dış tehditlere karşı korumasız ancak ona asıl büyük ve yoğun tehdidi Ruslar oluşturmuyor. Bunu bilmek için de kablo sisteminin nasıl işlediğini bilmek gerekiyor.

‘Denizaltı Ağı’ adlı kitabı yazmak için 6 yıl boyunca bu ağları inceleyen New York Üniversitesinden profesör Nicole Starosielski, Wired dergisine, ‘’Birilerinin bir veya bir kaç kabloya sabotaj yapacağı üzerindeki endişe biraz abartılıyor’’ yorumu yapıyor ve ekliyor:

‘’Eğer bu birileri, sistemin nasıl çalıştığını bilip de doğru saldırıyı yaparsa işte o zaman bütün internet sistemini çökertebilir. Ancak bunun olma olasılığı çok küçük. Bu konudaki çoğu endişe ve korku sebebi ise, internet trafiği için bir tehdit düzeyinde bile değil’’.

BAŞKA KABLOLAR DA VAR

Çünkü, bu kabloların hasar görmesi, yırtılması, kopması zaten olağandışı bir durum değil. Nitekim, her birkaç günde bir, Okyanus altındaki tahmini 428 deniz altı internet kablosundan biri zaten hasar görüyor. Bu hasarların da nerdeyse tamamı hiç bir şekilde kasti sebeplerden değil. Su zemini altındaki depremler, kaya kaymaları, gemi demirleri veya kablolara takılan gemiler buna neden olabiliyor. Bu durum, insanların kablolara zarar verme potansiyeline sahip olmadığı anlamına da gelmiyor. 2007 yılında Vietnam’da bir balıkçı, yaklaşık 35 kilometrelik fiber kabloyu denizden çekti, ve internet hizmetinin aylarca aksamına neden oldu. Vietnam’da internet hizmeti tamamen kesilmedi çünkü ülke internetinin dünya ile bağını sağlayan başka kablolar da vardı.

Her hangi bir kablo arızalandığında veya koptuğunda, eğer ABD gibi bir ülkede yaşıyorsanız bunu siz farketmiyorsunuz bile. Çünkü Instagram mesajınız veya gönderdiğiniz Tweetiniz, hemen başka bir kabloya geçerek iletilmeye devam ediyor. Örneğin, Romanya’daki bir arkadaşınızla Skype üzerinden konuşurken bir balıkçı teknesi kabloya takılarak koparıyorsa (ki kablo kopmalarının üçte ikisi böyle oluyor), konuşmanız anında başka bir kablo üzerinden iletilmeye devam ediyor. ABD’nin yanı sıra Avrupa ve Doğu Asya’da bir çok ülke, deniz altında aynı hatta çok sayıda kabloya sahip.

AŞIRI KORKU YERSİZ

Yani, Rusya’nın denizaltılarının dolaştığı bölgede bir veya bir kaç internet kablosunu kesmesinin küresel internete verebileceği zarar sınırlı. Dahası, Rusya, Atlantik’teki bütün kablo ağlarını kesse bile interneti tamamen kesmeyi başaramaz. İnternet trafiği, bu kez Pasifik zemininden Asya yakasına ulaşan ağlardan akmaya devam eder. Telekomünikasyon piyasası üzerine uzman araştırma şirketi TeleGeography’nin müdürü Alan Mauldin de Wired dergisine yaptığı açıklamada bu alternatif işleyişe dikkat çekiyor: ‘’Elbette Atlantik hattındaki kadar üst düzeyde kaliteli bir internet akışı olmaz ama internet trafiğinin kesilmeden devam eder’’.

Peki çok abartılı bir kara senaryoda Rusya’nın her iki Okyanus’taki bütün kabloları kesmeyi başarması nasıl bir sonuç çıkarır? ABD’nin kendi içinde karasal internet ağları üzerinden internet trafiği aynen devam eder, ancak ABD ile dünyanın geri kalanı arasında internet akışı kesilir.

Bu konudaki aşırı korkunun yersizliğinin bir başka gerekçesi de tamir gemileri. İnternet kablolarının sık sık arıza yapması veya kopması nedeniyle, bütün okyanus kablo hatları etrafında tamir gemileri sürekli dolaşım halinde. Yani bir dış müdahale sonrası kısa sürede tamir mümkün.

Telegeography’nin bir diğer analisti Jonathan Hjembo ise başka bir gerçeğe daha dikkat çekiyor;

‘’İnternetin kesilmesinin Rusya’ya vereceği zarar, ABD’ye vereceği zarardan daha fazla. Onlar bu kablolara bizden daha fazla bağımlı. Çünkü bizim internet içeriğimizin neredeyse tamamı bizim ülkemizde depolu.’’.

YAŞLI BİR KADIN BÜTÜN ÜLKEDE İNTERNETİ SAAATLERCE DURDURDU

Bütün bunlar, deniz altı veya yer altı internet kablolarının risk altında olmadığı ve koruma tedbirlerinin artırılmaması anlamına gelmiyor. İnternet kablolarının korunması, özellikle de Afrika ve Asya gibi ülke internetlerinin tek kabloya bağlı olduğu coğrafyalarda önemli. Özellikle de kasti olmayan kazalara karşı. Örneğin, 2011 yılında, yaşlıca bir kadın bakır aramak için yeri kazarken, bir kabloyu yanlışlıkla kesince, Ermenistan’da internetin 5 saat boyunca tamamen kesilmesine neden olmuştu. Bu basit kaza çok dramatikti çünkü Ermenistan’ın bütün interneti, Gürcistan üzerinden gelen o tek kabloya bağlıydı.

Dünyada bazı noktalar ise küresel internet kablolarının kavşak noktası olması nedeniyle daha önemli. Örneğin eğer Mısır’daki sualtı kabloları kesilirse, küresel internetin en az üçte biri kesilebilir. Brezilya’nın kuzeyindeki Fortaleza, Kuzey ve Güney Amerika internet trafiğinin kavşak noktası. Buradaki bir aksama, Güney kıtanın Atlantik yakası ile ABD arasındaki bütün internet trafiği akışını etkileyebilir.

Su altı internet kablolarına tehdit sadece gemi demirlerinden gelmiyor, kötü politikalar da buna yol açabilir. Endonezya 2011 yılında bir yasa geçirerek, ülke kara sularındaki kablo arızalarına sadece Endonezya’ya ait tamir gemilerinin müdahale edebileceğini yasalaştırdı. Ancak problem şu ki Endonezya’nın her hangi bir tamir gemisi yok. Bu da kablo hasarlarında internet aksamalarının tamir edilmesini hem Endonezya hem de buradan geçen hatlardan yararlanan diğer ülkeler için oldukça yavaşlattı.

İnternet su altı kablolarına tehdit oluşturmayan bir şey varsa o da köpekbalıkları. Bu konuda iddialar içeren bazı ilgi gören haberlerin aksine, ne köpek balıkları ne de diğer deniz canlıları bugüne kadar kablolara tek bir kez bile zarar vermedi.

Kaynak: Oda tv