Senet nedir? Ne işe yarar? Senet nasıl doldurulur?

Senet nedir? Son dönemde özellikle CHP Ankara Belediye Başkan adayı Mansur Yavaş'ın 'Sahte senet' kullandığı yönünde ortaya atılan iddialarla birlikte yeniden gündeme gelen ve araştırma konusu olan senet hakkında akıllarda birçok soru işareti bulunuyor. Senet nedir, ne işe yarar, nasıl doldurulur gibi sorulara yanıt aranıyor. Biz de bu konuyu sizler için inceledik ve haberimize ekledik. Peki senet nedir? Ne işe yarar? Çek ile senet arasındaki fark nedir? İşte ayrıntılar...

SENET NEDİR?

Bir borçluluk karşısında, iki kişi arasında imzalanan ve kıymetli evraklar içerisinde yerini alan belgeye senet denir. Bulunan iki tarafa verilen isimler ise; muhatap ve lehtardır. Yani borçlu ve alacaklı şeklindedir. Kıymetli evrakların içerisinde yerini alması da belli bir şekil ve düzeni beraberinde getirmiştir. Yani senetlerin kendilerine göre özellikleri vardır. Bu özellikler dikkate alınarak düzenlenmezse eğer geçersiz sayılırlar. Bu sebeple senet düzenleyecek ya da alacaklı olarak bulanacak kişilerin bu konuya dikkat etmesi gereklidir.

Senedin Özellikleri Nelerdir?
Senet kullanıldığında sahiplerine birçok şekilde özellik verir. Bunların en başında da alacaklılık hakkı gelir. Yani senet kimin adına düzenlenmişse onun düzenleyen kişiye karşı hakkı mevcuttur. Üstelik bu hak sadece ulus içerisinde değil uluslararası düzeydedir. Yani senet kullanımı global olarak mümkündür. Senede baktığımızda da bir borç ilişkisinin kurulduğunu göreceksiniz. Bunun sebebi ise senedin olması için gerekli olan iki taraftır. Yani alacaklı ve borçlu taraflar mevcut olduğu için borç ilişkisi vardır.

Senetlerde önemli olan diğer bir durum ise imzalar ve beyanlardır. Bunların bağımsız olması senedin özelliklerinden biridir. Ayrıca ibrazı da zorunludur. Bu sebeple senetlerin şekil ve şartlara uygun olarak hazırlanması ve özelliklerinin de dikkate alınması gereklidir. Senetlerde en çok dikkat edilmesi gereken konu; eğer senet üzerinde kefil olarak bile imza bulunsa tam sorumluluk mevcuttur. Yani, senet üzerinde bulunan bütün imzalar koşulsuz ve tam bir şekilde sorumludur.

Senetlerin şekil ve şartına bakmak gerekirse bulunması zorunlu olan alanlar mevcuttur. Bunların en başında senedin geçerli olabilmesi için ‘poliçe’ kelimesi yer almalıdır. Ödeme karşısında kayıtsız ve şartsız havaleyi zorunlu kılar. Ödeyecek ve ödenecek kişilerin bilgilerinin senette istenildiği gibi yazılması şarttır. Ayrıca ödeme yeri, vade, düzenlenme tarihi gibi alanlarda mutlaka doldurulmalıdır. Son olarak imzaların atılması da çok önemlidir. Takdir edersiniz ki imza olmadığı sürece senedin herhangi bir hükmü bulunmaz.

Senet Nasıl Kullanılır?
Özellikle ticari faaliyetlerde kullanılan senetler, kişisel borç ya da alacaklarda da kullanılabilir. Borçlu taraf parasını ödeyeceği zamanı senet üzerinde belirterek, gerekli olan diğer bilgileri de doldurur. İmza işlemleri de bittikten sonra, gerekli kontroller yapılarak alacaklıya verilir. Alacaklı da kontrollerini yaptıktan sonra vadesini beklemeye çekilir. Daha sonra senedin vadesi geldiğinde, belirtilen ödeme yerine gidilir ve senedin borcu tahsil edilir. Eğer borçlu kişi borcu ödemiyorsa bu senet ile hukuksal işlemleri başlatabilirsiniz. Bu sebeple alacakların temini için önemli bir araçtır.

Sonuç olarak; borçlar karşısında alacaklılık hakkı veren ve alacakları hukuksal düzenlerde de değerlendirebileceğini ön gören kıymetli evraka senet denir. Düzenlenmesinde ki şekil ve şartlarına dikkat ettiğiniz aynı zamanda özelliklerini iyi bildiğiniz sürece senet kullanımınız daha doğru olur. Böylelikle hem alacaklı hem de borçlu olarak hukuksal anlamda kendini ifade etmek daha da kolaylaşır. Bu sebeple senet kullanmak istiyorsanız, yukarı da sıraladıklarıma dikkat etmeniz ve işlemlerinizi ona göre gerçekleştirmeniz gereklidir.

Senetlerde olması gereken şartlar nelerdir

- Bir alacak hakkını içerir.
- Uluslararası bir nitelik taşır.
- Bir borç ilişkisini kurucu niteliktedir.
- İmzaların ve beyanların bağımsızlığı ilkesi geçerlidir.
- Ödenmesi için senedin ibrazı gereklidir.
- Gerekli şekil şartlarına uygun olmalıdır.
- Emre yazılı senetlerdir.
- Senedi imzalayanlar, kefil sıfatı ile imzalamış olsalar dahi müteselsil borçlu durumundadır.

Senetlerde bulunması gereken şartlar:
- Senet metninde "Poliçe" kelimesini ve eğer senet Türkçeden başka bir dilde yazılmışsa o dilde poliçe karşılığı olarak kullanılan kelimeyi,
- Muayyen bir bedelin ödenmesi hususunda kayıtsız ve şartsız havaleyi,
- Ödeyecek olan kimsenin (Muhatabın) ad ve soyadını,
- Vadeyi,
- Ödeme yerini,
- Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun ad ve soyadını,
- Düzenleme tarihi ve yerini,
- Düzenleyenin imzasını, ihtiva eder.