Yaprak ve yorgan sözcükleri arasındaki bağ.
İkisi de örtmek anlamındaki eski yapurmak eyleminden türemiş. Yapurak yaprağa, yapurgan da yorgana dönüşmüş.
Sık kullandığımız kelimelerin coğrafi kökenleri!
Etimolojinin tam karşılığı köken bilimi olarak geçmektedir. Bu alan, sözcüklerinin kökenini bir bilim olarak araştırır. Herhangi bir sözcüğe yaklaşırken, ilk nerede ortaya çıkmış, hangi coğrafyaları gezmiş, ne kadar değişmiş, nasıl yerleşmiş gibi sorulara yanıt arar. Türkçede kullandığımız bazı kelimelerin çok ama çok ilginç kökenleri var. İşte bir yandan genel kültür birikiminize katkıda bulunacak, öte yandan şaşıracağınız kelimelerin ilginç kökenlerinden bazıları;
123
Üsküdar – Scutarii
Üsküdar’da, vakti zamanında “Scutum” adındaki, Roma lejyonlarında yaygın olarak kullanılan kalkanları taşıyan ve mızrakla dövüşen Scutarius’ların (çoğulu scutarii oluyor) kışlası bulunurmuş. Scutarii zaman içerisinde Üsküdar’a dönüşmüş.
223
Bergamotun ilginç öyküsü.
Bey armudu, bugün dünyada birçok dilde bir cins turunca ad olan bergamot kelimesinin anasıdır. Türkçede bir çeşit armudun adı olan “beg armudu”, Avrupa lisanlarında şekil değişikliğine uğrayarak “bergamotta, bergamote, bergamot” gibi kelimelerle aynı anlamda kullanılmış, sonra ayrıca anlam değişikliği ile bir çeşit portakalın adı olarak da kullanılmaya başlanmıştır. Türkçeden Avrupa lisanlarına şekil değişikliği ile geçmiş olan “beg armudu”, anlam değişikliğinden sonra bergamot şekliyle ve bir çeşit portakalın adı olarak yeniden Türkçeye dönmüştür
323
Semaver sanıldığı gibi Farsça değil!
Sevamver Rusça bir kelime. Samo Rusçada “kendi” anlamına geliyor. Varit de “kaynamak.”
Samovar, “kendi kendine kaynayan” demek.
423