'Sırbistan Kosova'nın kuzeyinde silah dağıtıyor'

Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Taçi, son zamanlarda bölgede yeni gerilimlere neden olmakla suçladığı Sırbistan’ın Rusya’nın Ukrayna’da uyguladığı yöntemlerden esinlendiğini savunuyor.

Son zamanlarda yaşanan gelişmeler zaten parlak olmayan Sırbistan – Kosova ilişkilerinde daha fazla gerilime neden oldu. Kosova, 2008'de Sırbistan'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etmişti. Ne var ki 110 devletin aksine Sırbistan bu bağımsızlığı tanımıyor. Sırbistan resmi politikası Kosova'yı hala ülkenin bir parçası olarak kabul ediyor.

Özellikle Kosova'nın kuzeyindeki Mitroviça çevresinde büyük bir Sırp azınlığı yaşıyor. Şehir, Arnavutluk kısmı ve Sırp kısmı olmak üzere ikiye ayrılmış durumda. Mitroviça'da yaşayan Sırplar kentin tam ortasından geçen bir duvar inşa etmiş. Sırbistan'ın başkenti Belgrad'dan üzerinde yirmi ayrı dilde‚ "Kosova Sırbistan‘ındır" yazan bir tren kente gönderilmiş. Ancak tren Kosova topraklarına girmeden, sınırın yakınlarında durdurulmuş.

Alman kamu yayıncılığı kuruluşu DW, Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Taçi ile konuştu:

DW: Sayın Cumhurbaşkanı, bölgede gerilim neden arttı?

Haşim Taçi: Duvar, tren ve Ramush Haradinaj'ın tutuklanması… Bütün bunlar Belgrad'ın kışkırtma çabaları. Söz konusu duvar Kosova'yı ilgilendiren bir konu, duvarı yıkması gereken de Kosova. Mitroviça'da böyle bir duvar olmamalı. Bu Belgrad'la bir tartışma konusu değil. Trene gelince, bu da oldukça açık provokatif ögeler taşıyan bir eylem. Tren fikrinde, Rusya örneğinden esinlenilmişti, ancak bizim azmimiz onu hedefinden çok uzakta durdurdu. Tren daha da yakına gelseydi silahlı bir çatışma çıkar mıydı emin değilim. Trende Kosova'yı kaosa sürükleyecek silah ve milisler olduğuna dair istihbarat almıştık. Sırbistan'ın Kosova'yı bölme ve ülkenin kuzeyindeki Sırpları silahlandırma planları olduğunu biliyoruz.

Silah sevkiyatına ilişkin elinizde somut kanıtlar var mı?

Kesinlikle. Sırbistan, Rusya'nın Ukrayna'da uyguladığı modeli hayata geçirme yolunda. Belgrad, sivilleri ve aynı zamanda üniformalı kişileri Kosova'nın kuzeyine gönderiyor. Sözde buradaki Sırplara Arnavutların olası saldırılarına karşı hazırlıklı olmaları için silah dağıtıyorlar. Sırpları Belgrad'ın ulusal politikasının bir kurbanı olmamaya çağırıyorum. Bu bir barış ve diyalog çağrısı. Ülkenin etnik ve teritoryal olarak bölünmesi yerine, NATO ve AB ile bütünleşme çağrısı yapıyorum.

Geçtiğimiz günlerde basında Kosova'da bir Rus ajanının tutuklandığına dair haberler yer aldı. Kosova'nın kuzeyinde Rusya'nın etkisi ne kadar güçlü?

Sırbistan Rusya'nın Ukrayna'da uyguladığı tarz ve yöntemleri benimsiyor. Burada Belgrad'la sıkı bir işbirliği içinde çalışan Ruslar var. Paramiliter grupları eğitiyorlar. Henüz üniforma giymiyorlar, ancak modern tabancalara sahipler. Bunların hepsi doğrudan Belgrad tarafından finanse ediliyor. Ben kaygılarımı AB ile paylaştım. Brüksel'in suskunluğu ise endişe verici. Benzeri olaylar 1990'lı yıllarda Bosna'da, Hırvatistan'da ve Kosova'da yaşandı ve bunların sonuçlarını da gördük. Bu nedenle AB Belgrad'ın bugün de tekrar ettiği o dönemdeki tutumunu hatırlamalı.

Bu istihbarat yalnızca Kosova polisinden de mi geliyor yoksa Kosova'da bulunan uluslararası birliklerden de bilgi alıyor musunuz? Elinizde kanıtlar var mı?

Elimize ulaşan malumat incelendi ve doğrulandı. Kosova'daki AB birimlerinde de bu bilgiler mevcut.

Sırbistan'da, ama aynı zamanda Kosova'da da Kosova‘nın bölünmesinden yana olan sesler yükseliyor. Böyle bir şey mümkün mü?

Biz bölünmeye karşıyız. Böyle bir bölünme tüm Batı Balkan bölgesini etkisine alacak tehlikeli bir oluşumun kapılarını açar. Kosova teritoryal bağımsızlığı ve ülke bütünlüğünü korumak için çaba göstermektedir.

AB'nin politikalarını defalarca eleştirdiniz. Neden?

AB şu anda Batı Balkan konusunda bir öncülük yapmıyor ve bir vizyona sahip değil. Brüksel‘in tepkileri oldukça geç geliyor ve Avrupa karşıtı ögeler çıkar sağlamak amacıyla kullanılıyor. Almanya son derece somut ve vizyonlu tavrıyla olumlu bir rol oynadı. Ancak AB'nin tereddüt etmesi Belgrad'daki milliyetçi sesleri yeniden yükseltti. Biz bağımsız bir ülke olarak bu duruma tepki göstermeliyiz. AB'nin kendisi de Kosova'yı bağımsız bir ülke olarak görmeye ve buna göre davranmaya başlamalı.

ABD'nin yeni başkanı göreve başladı. Yeni Başkanın sürekli tekrarladığı slogan ise ‘‘Önce Amerika ‘‘. Siz de kısa süre önce Washington'da yeni hükümetin temsilcileriyle biraraya geldiniz. ABD'nin Kosova'daki birliklerini geri çekeceği yönünde endişeleriniz var mı?

Bize ABD'nin Balkanlar ve Kosova'ya odaklanmaya devam edeceğinin sözü verildi. Ülkenin son yıllarda burada üstlendiği yükümlülüklerden vazgeçmesi söz konusu olmayacaktır.