Siroz nedir? İşte siroz hastalığı belirtileri ve tedavi yöntemleri...

Vücut için hayati bir öneme sahip olan karaciğer, vücutta kendi kendini yenileme özelliğine sahip tek organdır. Vücudun yaşamsal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde çok büyük bir öneme sahip olan bu organ; her türlü kimyasal madde, ilaç ve alkolden kanın arındırılmasında rol oynar. Bunun haricinde bazı vitamin ve minerallerin depolanması, yağların sindirimi, kanın pıhtılaşması, bağışıklık sisteminin düzenlenmesi gibi önemli süreçlerde de karaciğer başrolde yer alır. Bu nedenle karaciğerde oluşan en küçük hasar, insan vücudunda oldukça büyük rahatsızlıklara yol açabilmektedir.

SİROZ NEDİR?

Kronik bir karaciğer hastalığı olan siroz, karaciğerde ileri derecede hasar oluşmasıdır. Çeşitli hastalıklar nedeniyle, bazense bilinmeyen sebeplerden ya da tetikleyici nedenlerden dolayı karaciğerde farklı düzeylerde hasar meydana gelebilir. Bunun sonucunda karaciğerin yapısal fonksiyonlarında çeşitli bozulmalar oluşur ve normal işlevlerini yerine getirememeye başlar. Durum ilerledikçe karaciğer, işlevini yitirmeye ve giderek sertleşmeye ve küçülmeye başlar. Tüm bu olaylar karaciğeri daha da olumsuz etkileyerek siroz tablosunu ağırlaştırır ve karaciğer yetmezliği ortaya çıkar.

SİROZUN NEDENLERİ NELEDİR?

Siroz bir gecede oluşmaz ve ortaya çıkmaz. Karaciğere uzun süreli verilen zararların neticesinde siroz hastalığı gün yüzüne çıkabilmektedir. 

Sirozu tetikleyecek etkenler:

-Aşırı alkol tüketme

-Obezite

-Uzun süreli devam eden hepatit B ya da hepatit C enfeksiyonu

-Kistik fibrozis

-Vücudunuzun şeker işlemesini zorlaştıran rahatsızlıkların varlığı

-Vücudunuzda çok fazla demir olması

-Wilson hastalığı

-Karaciğerde biriken yağ

-Safra kanallarının sertleşmesi ve yaralanması

-Vücudun karaciğer hücrelerine saldırmasına sebep olan otoimmün hastalıklar

-Safra kanalının tıkanması

-Bazı genetik sindirim bozuklukları

-Frengi ve bruselloz dahil olmak üzere bazı enfeksiyonlar

-Bazı ilaçlara gösterilen reaksiyonlar

SİROZUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Siroz hastalığı, erken dönemde genellikle belirti vermez. Fakat hastalığın derecesi ilerledikçe ve karaciğerde oluşan harabiyet düzeyi arttıkça görülen belirtilerde ve bu belirtilerin şiddetinde artış gözlenir. En sık görülen siroz belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

-İştah ve kilo kaybı

-Bulantı ve kusma

-Sürekli halsizlik hissi

-Bacaklarda şişme - ödem oluşumu

-Karında asit birikimi nedeniyle şişme

-Kas kaybı

-Kansızlık

-Kaşıntı

-Sarılık

-Kanın pıhtılaşmaması

-Kadınlarda adet düzensizliği

-Ciltte morarma ve kanamalar

-Sinirlilik hali

-Kabızlık ve gaz sorunu

-Midede ağırlık hissi

SİROZ TANISI NASIL KONULUR?

Sirozun semptomları, hastalığın başında hissedilemeyebilir. Bazen rutin bir kontrol yaptırana kadar kişi siroz hastası olduğunu öğrenemeyebilir. 

Doktor, ilk olarak alkol tüketimi ve tıbbi geçmiş hakkında sorular soracaktır. Ayrıca karaciğerin durumu hakkında bilgi edinmek için sizi inceleyecektir. Sirozun tespiti genellikle rutin bir kan testi ya da muayene aracılığıyla sağlanır. Doğrulama adına laboratuvar ve görüntüleme testleri talep edilebilir.

Testler: Doktorunuz sirozdan şüphelendiği takdirde kan testi yapılmasını isteyecektir. Ayrıca karaciğerinizin doğru çalışıp çalışmadığına dair işaretleri değerlendirecektir.

Bu işaretler:

-Karaciğer enzim seviyeleri

-Kandaki düşük protein seviyeleri

-Anormal kan sayımı

-Bir virüs enfeksiyonu

-Otoimmün karaciğer hastalığı varlığında ortaya çıkan antikorlar

Görüntüleme Testleri: Doktorunuz ayrıca MRI veya ultrason gibi görüntüleme testlerine de başvurulabilir.

Biyopsi: Karaciğerde ne kadar hasar kaldığını öğrenmek amacıyla karaciğer dokunuzun bir örneğinin alınmasına dayanan biyopsiye başvurulabilir.

Hekiminiz yapılan testler sonucunda size sirozun hangi aşamasında olduğunuzu söyleyebilir. Eğer sirozu telafi ettiğinizi söylüyorsa bu karaciğerinizde yara izi olduğu manasına gelir, ancak yine de önemli görevlerini yerine getirebilir. Bu noktada herhangi bir semptom fark etmeyebilirsiniz. 

Eğer doktor dekompense siroz olduğunu söylerse, karaciğerde meydana gelen yaralanma kötüdür ve düzgün bir şekilde işlevlerini yerine getiremiyor demektir. Bu da çok fazla semptomun ortaya çıkabileceği manasına gelmektedir.

SİROZ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Tedavi planı karaciğerin ne kadar yaralandığına bağlı olarak şekillenir. Karaciğer sirozu; hastalığın ilerleme seviyesine göre A, B ve C olarak 3 seviyeye ayrılır. Karaciğerin daha az hasar almış olduğu A ve B seviyesindeki hastalarda düzenli hekim kontrolü ve tedavi sonucunda hastalığın ilerleyişi minimuma indirilerek uzun yıllar boyunca kaliteli bir yaşam sağlamak mümkün olabilmektedir. İleri düzey karaciğer harabiyeti olan C seviyesindeki siroz hastalarında ise hekim önerisi ile karaciğer nakli gerekebilmektedir. Tedavideki öncelikli amaç, daha fazla hasarı önlemek için siroza neden olan durumu ortadan kaldırmaktır. Bu da demektir ki:

-Hemen alkol tüketmeyi kesin. Hatta doktorunuz alkol bağımlılığı için bir tedavi programı önerebilir.

-Sirozunuz karaciğerinizdeki yağ birikiminden kaynaklanıyorsa kilo vermelisiniz.

-Hepatit B ya da Hepatit C mevcutsa ilaç almanız gereklidir.

-Kaşıntı, ağrı, yorgunluk gibi belirtilerin hafiflemesi adına da ilaç alınabilir.

-Hekiminiz ayrıca, sirozdan kaynaklı ortaya çıkabilecek diğer hastalıklara da karşı bir edavi planlayacaktır.