"Son söz hakemde değil VAR’da olmalı"

Avrupa'nın ilk FIFA kokartlı kadın hakemi ve İstanbul Okan Üniversitesi Spor Yöneticiliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Lale Orta futbolda son zamanların en çok tartışılan konularından Video Yardımcı Hakem (VAR) Sistemi ve hakem hatalarına ilişkin açıklamalarda bulundu.
VAR Sistemi’nin Türkiye'de çok büyük umutlarla başladığını ifade eden Doç. Dr. Lale Orta, “Umutlar yükseldikçe beklentilerde yüksek oluyor. Ama bugüne kadar olan uygulamalara baktığımız zaman bu beklentilerin karşılanmadığını görüyoruz. VAR, futbola hizmet etmesi için getirilmiş bir sistem. Dünya Kupası'ndaki uygulamaya bakıldığında çok başarılı olduğunu görüyoruz. Zaten FIFA mutlaka başarılı olan bir kuralı uygulamaya koyuyor. VAR da Dünya Kupası gibi en üst düzey bir organizasyonda uygulanarak yüzde 99 oranında başarı sağladı ve dünyaya takdim edilen bir sistem oldu. Türkiye bu sistem bana göre belki bir sene önce başlamış oldu. Sistem çevrimdışı olarak bir sene uygulamasını yapılmış, 1 yıl içinde uzmanların sayısı, deneyimleri artırılarak başlamış olsaydı, çok daha fazla başarıyla, çok daha az tartışılarak uygulanmış olacaktı” dedi.

“ARTIK ÇİFTE İTİRAZ VAR”

VAR uygulamasını Türkiye’de başladığı 2018-19 sezonu ile bir önceki sezonun kıyaslamasını yapan Doç. Dr. Orta, “Gol sayıları VAR Sistemi sonrasında azalmış. Bu durum biraz da futbol zevkinin azalmasına neden oluyor. Öte yandan bakıldığında hakemlere olan güveni arttırdığını da görüyoruz. Bu kanıya hakemlere itirazdan sarı kartlarda azalma olmasından dolayısıyla vardım. Ama tartışmalar bitmiyor. Türkiye'deki hakemlerin kararlarına çok fazla itiraz vardı. Buna bir de VAR tartışmaları eklenince ‘o zaman niye VAR var?’ diye düşünüyorsunuz. Sonuç itibariyle VAR, itirazları bitirmek, spesifik hatalarda hakeme destek olacak, onların hatasını kurtaracak şekilde minimum müdahale ile maksimum fayda elde edilmesi için ortaya konulmuş. Futbola katkı sağlaması düşünülen bir uygulama. Bugün hem hakeme hem de VAR’ın kararlarına çifte itiraz söz konusu” diye konuştu.

“SAHADAKİ HAKEM VAR’IN SADECE UYGULAYICISI OLMALI”

Sistemin doğru işlemediğini söyleyen Doç. Dr. Orta şunları belirtti:
“Yeterli sayıda ve eğitimli VAR hakeminin olduğunu düşünmüyorum. İlk kez uygulandığı için çeşitli sorunlar yaşanıyor. Benim görüşüm önümüzdeki yıllarda VAR’ın yetkili hakem olarak uygulamaya konulması. Çünkü VAR sonucu gören bir sistem.Gerçekten bu işte tecrübeli olan VAR hakemleri olmalı. VARhakemi sahadaki hakemi uyarmalı. Diyecek ki, ‘verdiğin karar hatalı.’ Bir daha tartışmaya gerek yok. Yani siz sahada hakeme verdiğiniz yetkiyi VAR’a verdiğiniz zaman hem zamandan kazanacaksınız hem de tartışma olmayacak. Sahadaki hakem sadeceuygulayıcı konumunda olacak. Bence bu şekilde birçok sorun ortadan kalkmış olur.”

KAYIP ZAMAN 1 DAKİKA

Uygulamaya konulan bu sistemin zaman kaybı yaşattığına dair söylemlere de yanıt veren Doç. Dr. Lale Orta, “Türkiye’deki maçları baktığımızdazaten zaman kaybı çok fazla. Hakeme itiraz en fazla zaman kaybettiren faktörlerden. Oyuncu değişikliği ve serbest vuruş gibi faktörler de zaman kaybettiriyor. Yurtdışında 800 maç incelenmiş ve sadece VAR’dan kaybedilen zamanınortalama bir dakika olduğu ortaya konulmuş. Yani bu, futbol içinde çok normal sayılacak bir zaman kaybı” açıklamasında bulundu.

HAKEMLERİN YÜZDE 40’I AYNI POZİSYONU FARKLI DEĞERLENDİRİYOR

360 hakem ile gerçekleştirdikleri araştırmanın sonuçlarını da paylaşan Doç. Dr. Lale Orta, “Hakemlerin verdiği kararlar birbirleriyle uyuşuyor mu diye aynı pozisyonları 360 hakeme izlettik. Yüzde 60 oranında ortak bir başarı sağlandı. Yüzde 40’ı ise farklı düşündü. İzledikleri görüntülerde yüzde 60’ın penaltı dediğine yüzde 40’ı penaltı değil dedi. Bu çok önemli. Hakemleri aynı standarda getirerek, aynı pozisyona benzer karar vermelerini sağlayarak bu yüzdeyi arttırmak lazım. Bu da başarıyı arttıracaktır” ifadelerini kullandı.

“KADIN HAKEMLER EN ÜST DÜZEY MAÇLARDA GÖREV ALMALI”

İstanbul Okan Üniversitesi Spor Yöneticiliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Lale Orta, Süper Lig'de kadın hakemlerin olmasını istediğini vurgulayarak, “Futbol milyonları ilgilendiriyor. Herkesin çok sevdiği, herkesin çok bildiği, herkesin içinde yer almak istediği bir spor ama kadınların daha fazla futbolun içinde olmasını istiyorum.Kadın hakemleri en üst düzey maçlarda tekrar görmek istiyorum. Süper Lig'de kadın hakemlerimizin olmasını istiyorum. Ve kadınların adalet konusunda çok daha başarılı olacağına inanıyorum” şeklinde temennilerde bulundu.

FUTBOLSEVERLER İKİYE BÖLÜNDÜ

Futbolseverler ise VAR Sistemi’nin maçlarda adaleti sağlayıp sağlamadığı konusunda ikiye bölünmüş durumda. VAR’ın Türkiye’de sonuca ulaşamadığını düşünen de var, kurallara göre hareket edilip kesinlikle doğru kararlar verildiğini düşünen de…