Tehlike çanları Avrupa Birliği otomotiv sektörü için ‘Çin’liyor

Çin Avrupa’ya otomobil ihracatında Türkiye’yi geçti. Bu nedenle Çinli otomotiv şirketlerinin Türkiye’de yatırım yapmaları çok stratejik ve Türkiye’nin yararına olacak. Türkiye, ‘Avrupa’nın en çok otomotiv ithalatı yaptığı ülke’ unvanını Çin’e kaptırdı. Çin’in Avrupa’ya otomobil ihracatı 1 yılda iki kattan fazla arttı. OSD Başkanı Cengiz Eroldu, Çin’in otomobil ihracatında ilk kez Türkiye’nin önüne geçtiğini açıkladı. Türkiye’den Avrupa’ya 2022 yılında 8.6 milyar dolarlık otomobil ihracatı yapılırken, Çin’den Avrupa’ya ise aynı dönemde 15,5 milyar dolarlık otomobil ihracat yapıldı. Bu ihracat artışı AB otoritesini panikletti.

Otomobil endüstrisinde çığır açan teknolojilerin Çin ve ABD'den gelmesi Volkswagen'in fabrika kapatma kararlarında etkili oldu.

Alman otomobil üreticileri, enflasyonist baskılar, yüksek enerji maliyetleri, Avrupa'daki yavaş ekonomik büyüme, yükselen aşırı sağ ve Çinli otomobil üreticilerinin yanı sıra Tesla'nın rekabetiyle karşı karşıya kaldı.

Volkswagen, yaklaşık 10 milyar avro tasarruf ve maliyet azaltma önlemleri kapsamında 87 yıllık tarihinde ilk kez, yaklaşık 300 bin kişiye istihdam sağladığı Almanya'daki bazı fabrikalarını kapatmayı değerlendirdiğini açıkladı.

Tehlike aslında Valkswagen’in ötesinde. Tüm Avrupa Çinli otomobillerinin tehdidi altında. Bu nedenle görüşmeler de yapılıyor. Son olarak Avrupa Komisyonu, Çinli elektrikli araç (EV) üreticilerinin Avrupa Birliği'nden (AB) rakipleriyle aralarındaki fiyat farkını kapatmak için sundukları teklifi resmen reddetti. Brüksel, Pekin'in bu kazançlı sektöre uyguladığı büyük sübvansiyonların doğrudan bir sonucu olduğunu savunuyor.

Avrupa Komisyonu sözcüsü tarafından perşembe günü yapılan açıklamada, "Komisyon'un bu teklifleri Dünya Ticaret Örgütü ve AB'nin sübvansiyon karşıtı kuralları temelinde kapsamlı bir şekilde incelediğini teyit edebilirim" dedi.

"İncelememiz, bu tekliflerin soruşturmalarımızda tespit edilen sübvansiyonların zararlı etkilerini ortadan kaldırıp kaldırmayacağına ve bu fiyat taahhütlerinin etkili bir şekilde izlenip uygulanamayacağına odaklandı. Komisyon, tekliflerin hiçbirinin bu gereklilikleri karşılamadığı sonucuna varmıştır" ifadelerini kullandı.

AVRUPA EKONOMİK KAYIP RİSKİ YAŞIYOR

Aylar süren soruşturmanın sonunda Komisyon, kamu parasının Çin elektrikli araç sektörünün tüm tedarik zincirine yayıldığını ve Avrupalı firmaları sürdürülemez ekonomik kayıplara uğrama riskiyle karşı karşıya bıraktığını tespit etti.

Bunun üzerine yürütme organı, mevcut yüzde 10'luk orana ek olarak, markaya ve soruşturma ile iş birliği düzeyine göre yüzde 7.8 ila yüzde 35.3 arasında değişen ek vergiler önerdi. Bu ek verginin daha adil bir rekabet ortamı sağlaması ve AB ile Çinli üreticiler arasındaki fiyat farkını kapatması bekleniyor.

Çin merkezli elektrikli araç üreticileri BYD, Geely ve SAIC daha yüksek gümrük vergileriyle karşı karşıya olanlar arasında yer alıyor. Sundukları fiyat taahhütleri, Komisyon'un endişelerini yatıştırmak ve tedbirleri önlemek amacını taşıyordu. Teklifin reddedilmesi, sübvansiyonun Çin içinde ne kadar yerleşik ve kapsamlı olduğunu gösteriyor ve çözümün, eğer varsa, siyasi düzeyde bulunacağını gösteriyor.

İki taraf arasındaki müzakereler, üye devletlerin gümrük vergilerini beş yıl süreyle kalıcı hale getirmek için yapacakları oylama öncesinde son düzlüğe girmiş bulunuyor. Oylama tarihi henüz açıklanmadı.

Komisyon'un ticari ilişkilerden sorumlu başkan yardımcısı Valdis Dombrovskis'in 19 Eylül'de Brüksel'de mevkidaşı Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao ile bir araya gelmesi görüşmelerin yoğunlaştığının bir işareti.

Böl ve yönet korkuları

Yürütmenin perde arkasındaki çabaları, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in Komisyon ve üye devletleri Çin yapımı elektrikli araçlara yönelik önerilen gümrük vergilerini "yeniden gözden geçirmeye" çağırmasının ardından bu hafta darbe aldı.

Bu açıklamalar Brüksel'i tamamen şaşırttı. O zamana kadar İspanya, temmuz ayında bağlayıcı olmayan bir istişare sırasında lehte oy kullanarak sübvansiyon karşıtı önlemleri destekliyor olarak görülüyordu.

Sanchez, dört günlük resmi Çin ziyaretinin son durağı olan Şanghay'da yaptığı açıklamada, "Sadece üye devletler değil, Komisyon da dahil olmak üzere hepimizin bu harekete karşı tutumumuzu yeniden gözden geçirmemiz gerekiyor” dedi.

"Daha önce de söylediğim gibi, başka bir savaşa, bu durumda bir ticaret savaşına ihtiyacımız yok. Avrupa Birliği ile Çin arasında köprüler kurmamız gerekiyor," diye konuştu.

"İspanya olarak yapacağımız şey yapıcı olmak ve Çin ile Avrupa Komisyonu arasında bir çözüm, bir uzlaşma bulmaya çalışmaktır. Bana sorarsanız, pozisyonumuzu yeniden gözden geçirdiğimizi söyleyeceğim," diyerek ekledi.

Saatler sonra, Alman hükümetinin bir sözcüsü Sanchez'in U dönüşünü memnuniyetle karşılayarak "bu durum, paylaştığımız bir gidişattır" dedi. Dünya lideri bir otomobil üreticisi olan Almanya, ek gümrük vergileri konusunda yerli sanayinin baskısı altında.

Sanchez'in, İspanya'da bir elektrolizör tesisi kurmak üzere Çinli bir şirketle 1 milyar euro'luk bir anlaşma imzaladıktan sonra Şangay'da dile getirdiği açık çekinceleri hemen manşetlere taşındı ve Pekin'in siyasi müdahalelerini arttıracağı korkusunu arttırdı.

Geçtiğimiz yıl Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Çin'in "böl ve yönet taktikleri" konusunda sert bir uyarıda bulunmuş ve üye ülkeleri safları sıklaştırmaya, birliği korumaya ve Komünist Parti'nin yarattığı çoklu zorluklarla birlikte yüzleşmeye çağırmıştı.

Sanchez'in geri adım atmasının, "böl ve yönet" taktiklerinin bir sonucu olup olmadığı sorulduğunda Komisyon yorum yapmayı reddetti ve önceliğin görüşmeler olduğunu belirtti.

Sözcü, "Avrupa Komisyonu'nun şu anki odak noktası, soruşturmamızdaki bir sonraki prosedürel adımları yerine getirmek (ve) Çinli yetkililerle müzakere edilmiş bir çözüm bulmaya açık kalmaktır" dedi.