Ülkelerin 'yunus ordularının' tarihi ve güçlerinin karşılaştırması!

Askeri kullanım için eğitilen deniz memelileri, sanılandan çok daha yaygın ve eski bir uygulama. 

SADECE YUNUS DEĞİL...

Askeri amaçla kullanılan deniz memelilerine örnekler arasında şişe burunlu yunuslar, foklar, deniz aslanları ve belugalar sayılabilir.

Bu hayvanlar, kayıp deniz yüzücülerini kurtarmak, donanma gemilerini düşman dalgıçlarına karşı korumak, dalgıçlar tarafından daha sonra temizlenmek üzere mayınların yerini belirlemek ve deniz tabanında kaybolan ekipmanların yerinin tespitine ve kurtarılmasına yardımcı olmak için eğitilmekte.

ABD BAŞLATTI...

Bu fikir ilk olarak hayata Soğuk Savaş sırasında geçirildi. O dönem Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet orduları, okyanus yunuslarını çeşitli kullanımlar için eğitmiş ve çalıştırmıştı.

İşte zaman içinde ülke ülke yunus ordularının geldiği son durum:

SOVYET YUNUSLARI

Sovyet Donanması, bugün Ukrayna sınırları içindeki Sivastopol yakınlarında bulunan Kazachya Bukhta'da (Uydu meraklıları için koordinatları: 44.5800°K 33.4023°D) deniz memelilerinin askeri kullanımlarını araştırmak için bir araştırma tesisi kurdu ve işletti.

Rus ordusunun 'savaş yunusu' programının 1990'ların başında zayıfladığına inanılıyor.

RUS YUNUS ASKER, ASKERDEN KAÇIP TÜRKİYE'YE GELMİŞTİ

1991 ve 1992 yıllarında iki kez askerden kaçan Tichka adlı Sovyet askeri balinası ise Karadeniz'i geçti ve Aydın (Türkiye) yakınlarındaki bir yerleşim olan Gerze'de ortaya çıktı. 

RUS, UKRAYNALI VE İRANLI YUNUSLAR VE BALİNALAR

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, Sovyet askeri yunus programı Ukrayna Donanması'na geçti.

2000 yılının Mart ayında İngiliz haber kuruluşu BBC, Ukrayna donanmasının askeri yunus projesini Sivastopol'daki tesisten İran'a devrettiğini bildirdi.

İran bu askeri deniz memelilerini satın aldı ve yeni antrenörleri İran'ın araştırmalarını yeni akvaryumlarında sürdürdü.

UKRAYNA 2012'DE ASKERİ YUNUSLARI YENİDEN GÜNDEMİNE ALDI

2012'de Ukrayna'nın askeri yunus programını "dirilttiği" iddia ediliyor. 2014 yılında Kırım'ın ilhakından sonra, Ukrayna'nın tüm askeri yunus programı Rusya tarafından devralındı.

Yunusların akıbetiyle ilgili çelişkili açıklamalar yapıldı. Bir iddiada, programın ilhaktan önce sivilleştirildiği ve tüm askeri yunusların ya ticari olarak satıldığı ya da doğal nedenlerle öldüğü yönündeydi.

Çelişen başka bir iddiada ise, yunusların bunalıma girerek yemek yemeyi kestikleri ve öldükleri görülüyor. 

RUSYA SESSİZCE YÜRÜTÜYOR

Rus hükümetinin kamuya açık kayıtları, 2016 yılında, Rusya Savunma Bakanlığı tarafından Moskova'daki Utrish Dolphinarium'dan beş şişe burunlu yunusun satın alındığını gösteriyor.

Bu yunusların askeri yunus projelerinde kullanılan yunuslar olduğunu ise haberin başından hatırlayabilirsiniz. 

AMERİKALI YUNUSLAR VE DENİZ ASLANLARI

ABD Donanması, California eyaletinin San Diego şehrindeki ABD Deniz Memelileri Programı kapsamında yunusları ve deniz aslanlarını eğitiyor.

Amerikalılar yunuslarının bir kısmını Meksika Körfezi'nden alıyorlar.

Askeri yunuslar, Birinci ve İkinci Körfez Savaşları sırasında ABD Donanması tarafından kullanıldı ve hatta kullanımları Vietnam Savaşı'na kadar uzanıyor.

2007 dolaylarında programda yaklaşık 75 yunus vardı.

2019'da yaklaşık 70 yunus ve 30 deniz aslanının programda olduğu kayıtlara geçti.

Birleşik Devletler Donanması 1960 yılında savunma, mayın tespiti ve yeni denizaltıların ve yeni sualtı silahlarının tasarımına yardımcı olmak için yunuslar ve deniz aslanlarıyla çalışmak için bir program uyguladı.

Donanma, yapılması gereken işler için hangisinin en iyi olacağını belirlemek için birkaç deniz memelisi ile çok sayıda test yaptı, şişe burunlu yunusların ve Kaliforniya deniz aslanlarının testleri başarıyla geçmesine rağmen, asker yapılmak üzere "Bazı köpekbalıkları ve kuşlar da dahil olmak üzere 19'dan fazla tür" test edildi.

Donanma için en kullanışlı olanlardan biri olan şişe burunlu yunuslar, son derece gelişmiş biyosonarları ile dikkat çekti ve bu şekilde sualtı mayınlarının bulunmasına yardımcı oldular.

Deniz aslanlarının asıl silahı ise, düşman yüzücüleri tespit etmeye yardımcı olabilecek kusursuz su altı görüşleriydi.

2007 mali yılında, Birleşik Devletler Donanması, silah olarak deniz memelileri üzerine araştırma ve nesne kurtarma ve mayın tespitinde deniz memelisi eğitim programları için 14 milyon dolar harcadı ve şu anda Amerikan ordusu 75 yunus askere sahip.

İstatistiklere göre bu yunuslar, bugüne kadar açık suda özel olarak eğitilmiş can kurtaranlardan daha fazla hayat kurtardı.

ABD Donanmasının araştırma ve operasyonlarında kullanılan deniz memelilerinin bakımı, tam zamanlı bir veteriner hekim, veteriner teknisyeni ve yüksek eğitimli deniz biyologu tarafından sağlanmakta. Zira bu memelilerle 24 saat sürekli ilgilenilmesi gerekebiliyor. 

İSRAİLLİ YUNUSLAR

10 Ocak 2022 Pazartesi günü Hamas, İsrail tarafından yayınlanan bir raporla, İsrail'in Hamas dalış savaşçılarını hedef almak amacıyla yunusları kullandığını öne sürdü.

Benzer suçlamalar, Ağustos 2015'te, Al-Quds'ın, uzaktan kumanda, kamera ve zıpkın tipi mermiler ateşleyebilen bir silahla donatılmış bir deniz memelisi ile ilgili başka bir olayda gündeme gelmişti. 

İsrail hükümeti bu proje konusunda olumlu veya olumsuz bir açıklama yapmıyor. 

SuperHaber | Cengiz Büyükuncu

Kapak: National Geographic