Vatikan arşivinde Yunus Emre'nin şiirleri bulundu

Vatikan Kütüphanesi, Türk el yazmaları dijital koleksiyonlarını bir süre önce internet üzerinden paylaşırken, bu konuda araştırmalar yapan Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Himmet Büke, büyük Türk mutasavvıfı ve halk ozanı Yunus Emre Yunus Emre’ye ait olduğu değerlendirilen ve içinde 200’ye yakın şiirin yer aldığı yeni bir divan tespit etti.

Dijital olarak indirilen yazıtlar incelemeye alınırken, Doç. Dr. Himmet Büke, Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız’ın yanı sıra Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir Teknik Üniversitesi, Mihalıççık Kaymakamlığı, Mihalıççık Belediyesi, Türk Dünyası Vakfı ve Türk Ocakları Eskişehir Şubesi, Osmangazi Üniversitesi Yunus Emre Araştırma Merkezi (YUMER) temsilcilerinin de aralarında bulunduğu ‘Uluslararası Yunus Emre ve Dünya Dili Türkçe Bilgi Şöleni’ çevrim içi toplantısında yeni gelişmeyi paylaştı.

BULUNAN DİVAN 2 KİTAP HALİNE GETİRİLECEK

Online olarak düzenlenen toplantıda konuşan Doç. Dr. Himmet Büke, yeni nüsha bulmanın sevincini ve büyük heyecanını yaşadığını ifade etti. Bulunan divanın 2 kitap haline getirilerek 2 ay içinde piyasaya çıkarılacağını anlatan Doç. Dr. Büke, şöyle konuştu:

"Akademik çalışmalarıma bağlı olarak yaptığım arşiv taramalarım esnasında Vatikan Arşivi'nde yeni bir Yunus Emre Divanı nüshası tarafımızdan tespit edildi. Bu nüsha daha önce gün yüzüne çıkmamış, tanıtımı yapılmamış ve incelenmemiş bir nüshadır. 196 varaktan oluşan Vatikan nüshasında Yunus Emre’nin her iki eseri önce Risaletü’n-Nushiyye daha sonra Divan-ı İlahiyat olarak kaydedilmiştir. Nüsha hicri 1038, miladi 1629 yılında günümüzden yaklaşık 400 yıl önce istinsah edilmiş olup içinde Yunus Emre’ye ait 200'e yakın şiir bulunmaktadır. Şiirler Eski Anadolu Türkçesi döneminin Türkçesine uygunluk arz etmekle birlikte arkaik ögeler de barındırmaktadır. Bu nüsha dil özellikleri ve söz varlığı bakımından değerlendirildiğinde eldeki nüshalar içinde en eski nüshadan istinsah edilmiş bir yazma olma ihtimali çok güçlüdür. Yaklaşık 5 aydır süren yoğun çalışmalarımız neticesinde nüshanın çalışması bitmiş, gerekli dil ve içerik çalışmaları yapılmış, sözcük dizini hazırlanmıştır. Bu çalışma hakkında Türk Dil Kurumu Başkanı Sayın Prof. Dr. Gürer Gülsevin ile görüşülmüş, kurum yetkililerimiz konuyla yakından ilgilenmişler ve gereken hassasiyeti fazlasıyla göstermişlerdir. Çalışma 2 kitap halinde TDK yayınları arasından 1-2 ay içinde çıkacak ve okuyucusuyla buluşacaktır" dedi.

'YUNUS EMRE'Yİ YENİDEN YAD EDİYORUZ'

Türk Ocağı Eskişehir Şubesi Başkanı Nedim Ünal, çevrimiçi olarak düzenlenen ‘Uluslararası Yunus Emre ve Dünya Dili Türkçe Bilgi Şöleni’ toplantılarına 46 bilim insanın katıldığını söyledi. Yunus Emre Divanı'nın yurt içi ve yurt dışında farklı nüshaları bulunduğu bilgisini veren Ünal, "Bu nüshalar içinde Fatih ve Karaman gibi nüshalar en derli toplu ve muteber nüshalar olarak kabul edilmiştir. Çalışmaların önemli kısmı bu nüshalara göre yapılmıştır. Doç. Dr. Himmet Büke, Vatikan'daki Türkçe yazma eserler üzerine çalışma yaparken, tesadüfen Yunus Emre'nin Divan'ına rastladı. Yunus Emre'nin yeni Divan'ı Eskişehir'den Türk bilim alemine takdim edildi. Yunus, Oğuz Türkçesi'nin bina edicisi. Yunus, Batı Anadolu Türkçesi'nin mimarlarından birisi. Oğuzca’nın yazıya geçmesini sağlayan, şu anda konuştuğumuz Türkçe ile konuşan ve bunu kayda geçiren büyük mutasavvıf, İslamı yaşayan ve bunun farkında olan büyük bir tekke şairi. Burada bu vesile ile hem Bizim Yunus'u yeniden yad ediyoruz, mekanı cennet olsun yattığı yer nur olsun. Hem de Eskişehir'e ve bilim hayatına ve ilim alemine Yunus'un yeni divanı hayırlı uğurlu olsun. Bu divanda da tam olarak bilmiyorum ama 180-190 civarında Yunus'a ait olduğu zannedilen şiir bulunuyor. Bunlar zaman içinde araştırılacak. Sanırım 15'nci yüzyılda yazılmış. Yunuz 13 ile 14'ncü yüzyıl arasında yaşıyor. Ölümünden kısa bir süre sonra yazılmış, kağıda geçirilmiş bir divan olduğundan bahsediliyor" diye konuştu.

KABRİ BAŞINDA ANILMIŞTI

Cumhurbaşkanlığınca Yunus Emre’nin 700'üncü ölüm yıldönümü nedeniyle 2021 yılı 'Yunus Emre ve Türkçe Yılı' ilan edilmiş, 6 Mayıs günü Eskişehir’in Mihalıççık ilçesindeki kabri başında dualarla anılmıştı.