Yerli savaş uçağına yerli jet yakıtı
Savunma sanayiinde yerli ve milli üretimin oranı yüzde 80'lere ulaştı. 2023’te piste çıkacak olan MMU ve diğer uçaklar için Türkiye kendi jet yakıtını üretecek.
Türkiye’nin her alanda tam bağımsızlık sloganıyla başlattığı kalkınma hamleleri meyvelerini vermeye başlıyor. Savunma sanayinde yetkililer oranı yüzde 80’lere ulaştı. Bu nedenle Fırat Kalkanı gibi sınır ötesi harekatlar başarıyla yürütülüyor. Türkiye’nin füze, top, İHA ve SİHA gibi alanlarda yaptığı atılımları Milli Muharip Uçak (MMU) ile taçlandırıyor. 2023’te piste çıkacak olan MMU ve diğer uçaklar için Türkiye kendi jet yakıtını üretecek. Bunun için Boğaziçi Üniversitesi çatısı altında dünyada ilk kez Biyoekonomi Odaklı Kalkınma için Entegre Biyorafineri Konsepti hazırlandı. Independent yani bağımsızlık isimli proje, kapsamında Boğaziçi Üniversitesi kapsamında Biyojet Yakıtı üretilen Avrupa’nın ilk karbon negatif biyorafinerisi çalışmalarını hızlandırdı.
Sürdürülebilir kaynaklar arasında özel ve önemli bir yere sahip alg (yosun) biyokütlesinden Türkiye’nin lokomotif sektörlerine yönelik biyo-jet yakıtı gibi yüksek katma değerli, çevre dostu, yenilikçi ürün ve teknolojilerin geliştirilmesi üzerine odaklanmış olan INDEPENDENT Projesi, aynı zamanda THY uçaklarına da yakıt verecek.
Toplam 2500 metrekarelik bir Ar-Ge alanı içerisinde kurulan açık havuz ve kapalı üretim reaktörlerinde yetiştirilen alglerden, son ürün olarak biyoyakıtlar (biyo-jet, biyo-dizel, vd.), insan gıda takviyesi ürünleri (omega-3 yağ asitleri, bitkisel protein), farmasötik özellik gösteren bileşenler, hayvan yemi uygulamaları ve organik biyogübreler geliştiriliyor.
EPDK kurallarına göre motorine yüzde 0,05 oranında biyodizel karıştırılması mümkün. Ancak bu hava araçlarında yüzde 50’ye çıkıyor. Uzmanlar, Türkiye’nin bu alanda öncü ülkelerden olduğunu, Boeing’in de 2030 yılına kadar tamamen biyoyakıt tüketimine geçmeyi planladığını söyledi.
Biyodizel ve jet yakıtı alanında tek çalışma yosunlar üzerinden yapılmıyor. Aynı zamanda darı ve aspir gibi bitkilerden de biyodizel ve jet yakıtı üretimi çalışmaları yapılıyor.
Kurak bölgelerde yetiştirilen bitkiden gıdalık yağ üretimi de yapılabiliyor. Kuraklığa dayanıklı olması nedeniyle tercih edilen aspir, yüksek protein değeri ile kaliteli hayvan yemi olarak da biliniyor. Selçuk Üniversitesi (SÜ) Ziraat Fakültesi Endüstri Bitkileri Anabilim Dalı Başkanı ve Türkiye Aspir Derneği Başkanı Prof. Dr. Fikret Akınerdem, aspir üretimini Türkiye'de yaygınlaştırmak üzere çalışmalar yürüttüklerini söyledi. Türkiye'nin enerji ve gıdalık yağ ihtiyacını aspirle karşılamayı hedeflediklerini bildiren Akınerdem, bu yönde tarım ve enerji bakanlıklarıyla ortaklaşa proje geliştirdiklerini aktardı. Akınerdem, son yıllarda aspirden jet yakıtı elde edilmesine yönelik de araştırmalar yapıldığını belirterek, şunları kaydetti:
"2000'li yıllarda kuş yemi olarak kullanılan aspirden jet yakıtı üretilmesi konusunda çalışmalar yürütülüyor. Hatta bunlar gerçekleştirildi. Almanya'da jet yakıtında bu bitki kullanılıyor. Dünyada üç büyük firma bu işi yapıyor. Almanya, Hollanda ve ABD merkezli firmalar var, bunlarla irtibat halindeyiz. Görüşmelerimiz devam ediyor. Birinden çok müspet netice aldık ve bu firmayla çalışma yaptık. İlerlemeler olumlu görünüyor. Aspirin jet yakıtı olarak kullanımına yönelik yüzümüzü ağartacak netice alacağız. Bütün çabamız, Türk Hava Kuvvetleri ve Türk Hava Yollarının jet yakıtı ihtiyacının aspirle karşılanmasıdır."
