Yüz yıl önce yüz yıl sonra Cumhurbaşkanı maaşları
2023 yılı çalışan ve emekli maaşları belli oldu.
Cumhurbaşkanlığı maaşı en yüksek rakamı oluştururken en düşük maaş alan sınıf ise bir kısım emekliler oldu.
Konuya dair pek tabii ki “aynı gemide miyiz?” sorgulamaları yapıldı, bir hayli yazılar yazıldı.
Elimdeki birkaç belge ve bilgiyi dikkate alarak memur maaşlarının bir asır öncesi ve sonrası durumunu, en tepedekinden en aşağıda bulunanına kadar, oldukça dar bir kapsamda incelemeye çalıştım.
Bugün itibarıyla durum şöyle:
Görev | Tl | Dolar
|
Cumhurbaşkanı | 100.750 | 5.252
|
Emekli Cumhurbaşkanı | 56.400 | 2.940 |
Emekli Başbakan | 42.300 | 2.205 |
Görevdeki Milletvekili | 73.379 | 3.825 |
Emekli Milletvekili | 51.960 | 2.708 |
En Düşük Memur Maaşı | 11.848 | 618 |
Memur Emekli Aylığı -En Düşük- | 7.901 | 412 |
Emekli Maaşı -En Düşük- | 5.500 | 287 |
Asgari ücret | 8.500 | 443 |
Yaklaşık yüz yıl önce Cumhuriyet’in ilk yıllarında, 1926-1927’de örneğin, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ve emrinde çalışan bürokrat ve memurun maaşları dönemin basınında ve ilgili resmi yazışmalarda yer almıştır.
1927 yılı itibarıyla Atatürk’ün 2.551 Dolar maaşı %3.12 enflasyon ve %1,580.52 kümülatif enflasyon çerçevesinde değerlendirildiğinde bugünkü karşılığı 42,870 Dolar etmektedir. Bu rakamın günümüz itibarıyla karşılığı ise 805.420,13 Türk lirasıdır. Ayrıca kendisine aylık 7.000 tl ödenek ayrılmış olup bu da 3.571 Dolar etmekte olup enflasyon ve kümülatif artışlar dikkate alındığında 60.012 Dolar yani 1.127.649,48 liraya denk gelmektedir.
Diğer yıllardaki maaşlarını da bu çerçevede hesaplayıp ne kadar maaş aldığını bulmak mümkündür.
Maiyetinde çalışan memurlardan örneğin Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri ve Askeri Sekreterinin maaşı 521 Dolar şeklindedir.
Yıllara sâri enflasyon ve kümülatif enflasyon çerçevesinde değerlendirildiğinde ödenen maaşların tekabül ettiği bugünkü Dolar-Tl miktarı, şu şekildedir:
Görev
| 1927 Yılı Maaşı -TL-
| 1927 Yılı Dolar Karşılığı | 2023 Yılı Dolar Karşılığı | 2023 Yılı Türk Lirası Karşılığı |
Cumhurbaşkanı | 5.000 | 2.551 | 42,870 | 805.420,13
|
Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri | 60 | 31 | 521 | 9.788,29 |
Cumhurbaşkanı Askeri Sekreteri | 60 | 31 | 521 | 9.788,29 |
Baş Yaver | 50 | 25 | 420 | 7.890,75 |
Yaver | 35 | 18 | 302 | 5.673,83 |
Koruma Memuru (1) | 25 | 13 | 218 | 4.095,68 |
Koruma Memuru (2) | 20 | 10 | 168 | 3.156,30 |
Hususi Büro Şefi | 80 | 41 | 689 | 12.944,59 |
Birinci Muhabir | 40 | 20 | 336 | 6.312,60 |
İkinci Muhabir | 30 | 15 | 252 | 4.734,45 |
Birinci Şifre Memuru | 40 | 20 | 336 | 6.312,60 |
İkinci Şifre Memuru | 30 | 15 | 252 | 4.734,45 |
Arşivci | 40 | 20 | 336 | 6.312,60 |
Doktor | 100 | 51 | 857 | 16.100,54 |
Tercüman (1) | 40 | 20 | 336 | 6.312,60 |
Tercüman (2) | 30 | 15 | 252 | 4.734,45 |
6 Şoför | 450 | 230 | 3865 | 72.612,14 |
12 Şoför | 360 | 184 | 3092 | 58.089,71 |